March 2nd, 2020.
Khai thuế là gì?
Theo luật định thì hàng năm mỗi người dân Canada đều phải kê khai thu nhập của mình trong năm trước đó và nộp bản kê khai này cho cơ quan Canada Revenue Agency (Sở Thuế) . Dù rằng thuế đã được khấu trừ vào lương từ trước, nhưng mỗi cuối năm, chính phủ vẫn xét lại hồ sơ thuế của từng người xem đã đóng thuế đủ hay chưa. Nếu ai đã bị trừ thuế quá nhiều so với chi phí sinh hoạt thì chính phủ sẽ trả lại một khoản tiền hoàn thuế gọi là Tax Return. Nếu ai chưa bị chính phủ trừ đủ thuế thì sẽ phải đóng thêm cho đủ. Cạnh đó, chính phủ cũng cho phép người dân né thuế bằng cách đóng tiền vào các chương trình đầu tư lâu dài như GIC (Guaranteed Investment Certificates) hoặc mua công trái (Bonds).
Khi nào khai thuế?
Mỗi năm, mùa khai thuế (Tax Season) bắt đầu từ cuối tháng hai và kết thúc vào ngày 30 tháng tư là hạn chót để nộp hồ sơ thuế. Bây giờ là 2020, chúng ta đang bước vào mùa khai thuế năm 2019. Từ khoảng cuối tháng 2, các sở làm sẽ gởi cho mỗi nhân viên một bản đúc kết tiền lương năm, các khoản thuế đã đóng, các khoản khấu trừ vào quỹ thất nghiệp, quỹ hưu trí… Bản đúc kết này gọi là T4 Slip, hình dạng giống như một tấm hoá đơn, trên đó có những mã số của từng hạng mục. Những mã số này trùng khớp với các mã số trong Bộ hồ sơ khai thuế T1. Mục đích của nó là người sử dụng đối chiếu và khai thuế dễ dàng. Những mục nào trên T1 đòi hỏi, chỉ việc đối chiếu mã số có sẵn trên T4 rồi ghi i hệt như vậy vào thôi.
Mẫu hồ sơ T1
Mẫu hồ sơ khai thuế cá nhân được gọi là T1 Form. Chữ nguyên của nó là The T1 General Income Tax and Benefit Return. Đây là một bộ hồ sơ trong đó có nhiều trang, mục và điều khoản để khai. T1 Form gốc hiện thời đã được giản lược hoá thành software để người khai tự điền vào các ô trống. Khi điền hồ sơ thuế này, người khai liệt kê các khoản thu nhập của mình cũng như chi phí sinh hoạt như tiền thuê nhà (rent); tiền học cho con; tiền giữ con; chi phí thuốc men (nếu bệnh tật); chu cấp cho vợ/chồng (nếu ly dị); tiền đóng góp từ thiện… Software sẽ tính toán rồi đưa ra một con số cụ thể, cho biết người đó được hoàn thuế hay bị truy thu thuế bao nhiêu tiền. Đương sự cứ theo đó mà thi hành. Sau khi nộp hồ sơ, nếu có tiền hoàn thuế thì chính phủ gởi vào tài khoản sau 1 tháng. Còn nếu bị truy thu thì ký cái cheque gởi cho Revenue Canada đóng cho đủ khi nộp mẫu T1.
Tại sao phải khai thuế?
Nó chẳng những là luật nhưng còn là quyền lợi. Đối với những người có thu nhập thấp, đi làm lãnh mức lương tối thiểu thì mỗi kỳ khai thuế có thể lãnh được hơn một ngàn tiền hoàn thuế là bình thường. Nó còn giúp cho các bạn/các em tạo dựng hồ sơ gốc sau này để chính phủ nhìn thấy khi mở hồ sơ. Mỗi người đi làm ở Canada có thu nhập thì đều phải khai thuế. Ngạn ngữ có câu là “Vô công, bất thọ lộc”. Tax return (tiền hoàn thuế) chỉ trả lại cho những ai đi làm. Nó không phải là tiền của chính phủ cho để xài. Sinh viên quốc tế, không đi làm thì không nhất thiết phải khai thuế. Mọi chi tiết, hãy đọc ở đây cho rõ ràng: https://turbotax.intuit.ca/tips/tax-information-for-international-students-in-canada-495?
Personal Income Tax rất đơn giản, cho nên ai đọc thông viết thạo đều có thể làm được. Chỉ cần đọc các hướng dẫn cụ thể cho kỹ lưỡng rồi mạnh dạn điền đơn. Nếu các bạn hay các em đi làm full-time, part-time trong vòng 1 năm thì việc điền đơn không khó khăn gì cả. Còn nếu ai chưa đủ tự tin, thì đem ra những nhân viên kế toán chuyên nghiệp để làm. Vào mùa khai thuế, mấy văn phòng khai thuế mọc lên như nấm khắp nơi. Đi ngoài đường, trong shopping mall sẽ gặp họ. Nếu các bạn/các em thuê những người này thì sẽ tốn khoảng chừng 20$ và nửa tiếng đồng hồ là xong. Nên chọn những người khai thuế chuyên nghiệp, như là hãng H&R Block chẳng hạn. Có nhiều nơi như nhà thờ, hội tự thiện… họ cũng giúp khai thuế miễn phí nữa.
Ở đây, tôi sẽ để lại software khai thuế miễn phí gọi là Studio Tax rất tiện lợi và chính xác mà tôi đã sử dụng bao lâu nay. Sau khi có mẫu T4 và các giấy tờ cần thiết về rồi. Hãy tự điền đơn sẽ thấy nó không khó khăn gì cả.
Đọc xong bài này, nếu thấy bổ ích thì hãy chia sẽ rộng rãi nhé. Em nào đã có T4 rồi xài thử Studio Tax xong thấy tốt thì hãy comment share cho mọi người Việt nhé.
Chúc các bạn, các em may mắn.
Bao Nguyen – Du học Canada, Toronto
