Mục lục
Ở bài viết đầu tiên này, mình sẽ vẽ một bức tranh tổng thể về ngành bảo hiểm tại Canada để các bạn có một cái nhìn tổng quát hơn về lịch sử và thị trường ngành. Tuy nhiên, mình sẽ tập trung thông tin vào thị trường ngành bảo hiểm sức khỏe & nhân thọ là chính để tránh bài viết quá rộng và lan man.
A- Lịch sử của ngành bảo hiểm tại Canada
Bạn có biết ngành bảo hiểm tại Canada có tuổi đời còn lâu hơn cả đất nước Canada?
Trước cuộc Liên bang hóa Canada năm 1867 (là năm đánh dấu sự hình thành Quốc gia tự trị Canada), các doanh nghiệp nước ngoài chiếm lĩnh thị phần bảo hiểm sinh mạng và hỏa hoạn tại các tỉnh là thuộc địa của Anh, bao gồm cả các tỉnh hình thành nên Canada ngày nay. Các doanh nghiệp này chủ yếu cung cấp dịch vụ bảo hiểm trong lĩnh vực hàng hải. Năm 1804, công ty Phoenix của London lần đầu tiên mở chi nhánh tại Montreal (là Toronto ngày nay), cung cấp bảo hiểm hỏa hoạn, đánh dấu cho sự khởi đầu của ngành bảo hiểm tại Canada. Trong thời gian này, các công ty nội địa cũng bắt đầu mọc lên và phát triển thêm các dịch vụ bảo hiểm đa dạng khác. Tuy nhiên, chỉ đến năm 1868, sau khi ba tỉnh thuộc địa của Anh hợp nhất thành quốc gia tự trị Canada (lúc này mang tên là Dominion), thì bộ luật Dominion Insurance Act mới được thành lập. Bộ luật này chính thức đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của ngành bảo hiểm nội địa do những đạo luật chặt chẽ về việc bảo vệ người dùng bảo hiểm (policyholder), bao gồm quy định về việc những công ty cung cấp dịch vụ bảo hiểm phải có giấy phép kinh doanh nhằm thỏa các điều kiện gắt gao hơn của bộ luật này.
Như vậy, có thể thấy rằng ngành bảo hiểm tại Canada với lịch sử hơn 200 năm và bộ luật Insurance Act với lịch sử hơn 150 năm được thay đổi và điều chỉnh liên tục phù hợp với chuyển biến của xã hội đã giúp cho ngành bảo hiểm của Canada trở nên vững chắc và phát triển như ngày nay.
Toà nhà bảo hiểm Royal tại Montreal năm 1864
B- Tổng quan thị trường ngành bảo hiểm sức khỏe & nhân thọ hiện nay
Với lịch sử lâu đời như trên, sẽ không lạ nếu bạn biết rằng số lượng nhà cung cấp gói bảo hiểm (insurer) nhân thọ và sức khỏe tại Canada lên tới khoảng 150 doanh nghiệp, tính tới năm 2022. Trong đó có khoảng 94% doanh nghiệp đã tồn tại trên 50 năm. Như vậy, có thể thấy rằng thị trường bảo hiểm tại Canada rất ổn định do lịch sử tồn tại lâu đời. Trong 10 năm trở lại đây, tổng số tiền chi trả đền bù (benefits) cho bảo hiểm nhân thọ, sức khỏe, và hưu trí đã tăng tới 60%, lên đến $113 tỉ trong năm 2021. Mặc dù mỗi năm các doanh nghiệp này phải xử lý hàng trăm triệu hồ sơ yêu cầu bồi thường bảo hiểm (claims), nhưng tỷ lệ phàn nàn chỉ ở mức 1 trên 100,000 yêu cầu. Con số này cho thấy rất rõ tính ổn định của ngành bảo hiểm tại Canada.
C- Hệ thống quản lý ngành bảo hiểm tại Canada
Đây là điểm cực kỳ quan trọng mà mình nghĩ ít có khách hàng nào thực sự quan tâm tìm hiểu. Mình quan điểm một ngành hàng/ dịch vụ có thật sự thành công được tại một đất nước hay không sẽ phụ thuộc cực kỳ lớn vào hệ thống quản lý (bao gồm luật pháp) của ngành này tại đất nước đó. Và đây cũng chính là lý do mình tự tin dấn thân vào cái nghề mà ai cũng cho là “rất khó” này dù chỉ mới vào Canada chưa được lâu. Đó là nhờ hệ thống quản lý ngành bảo hiểm tại Canada vô cùng chặt chẽ với những luật lệ bảo vệ người tiêu dùng rất vững chắc. Tuy nhiên, không phải tất cả khách hàng đều hiểu và tận dụng hết được những lợi thế này. Chính vì vậy mà có khá nhiều khách hàng, đặc biệt là người Việt, vì giới hạn về ngôn ngữ mà bị “bắt nạt” do không nắm được luật lệ. Tuy vậy, các vấn đề liên quan tới luật bảo vệ người mua bảo hiểm mình sẽ viết ở một bài khác nhé.
Dưới đây là các tổ chức quan trọng điều tiết ngành bảo hiểm tại Canada:
1. Office of the Superintendent of Financial Institutions (OSFI)
OSFI chịu trách nhiệm quản lý và giám sát các công ty bảo hiểm nhận thọ, các công ty bảo hiểm tài sản và thương vong thuộc quản lý của liên bang, bao gồm cả chi nhánh, công ty con của nước ngoài, công ty liên kết và tương hỗ của các công ty này.
2. Các tổ chức quản lý dịch vụ bảo hiểm Canada (CISRO)
Các tổ chức quản lý dịch vụ bảo hiểm Canada Canadian Insurance Services Regulatory Organizations (CISRO) là một diễn đàn của chính quyền quản lý của Canada, được lập ra với mục tiêu xây dựng tính nhất quán và đảm bảo các chuẩn mực kinh doanh của các tổ chức trung gian trong ngành bảo hiểm. Nhiệm vụ của CISRO là cộng tác của chính quyền dựa trên các đề xướng hỗ trợ bảo vệ người tiêu dùng, thông qua các quy định dành cho các tổ chức trung gian trong ngành.
3. Hội đồng quản lý bảo hiểm Canada CCIR và Các cơ quan quản lý bảo hiểm thuộc Tỉnh bang
Hội đồng quản lý bảo hiểm Canada (Canadian Council of Insurance Regulators – CCIR) là hiệp hội bao gồm các cơ quan quản lý bảo hiểm, là diễn đàn giúp cho các cơ quan này tăng cường giám sát ngành này tại Canada.
Mục tiêu của CCIR là tạo điều kiện và thúc đẩy tính hiệu quả của hệ thống quản lý bảo hiểm ở Canada để phục vụ lợi ích công cộng. Các thành viên làm việc cùng nhau để phát triển các giải pháp cho các vấn đề pháp lý chung.
Hội đồng này sẽ bao gồm các Cơ quan quản lý bảo hiểm (Insurance Regulator) của từng tỉnh bang. Ví dụ các Cơ quan này ở một vài tỉnh bang sau:
– Alberta: Superintendent of Insurance
– British Columbia: BC Financial Services Authority (BCFSA)
– Saskatchewan: Financial and Consumer Affairs Authority
– Manitoba: Financial Institutions Regulation Branch (FIRB)
– Ontario: Financial Services Regulatory Authority of Ontario (FSRA)
– Quebec: Autorité des marchés financiers (AMF)
4. Cơ quan thanh tra Bảo hiểm nhân thọ & sức khỏe – OmbudService for Life and Health Insurance (OLHI)
Sau mấy tổ chức ở trên thì có lẽ các bạn thấy hơi mệt rồi nhỉ? Tuy nhiên, đây là tổ chức đầu tiên và quan trọng nhất mà tất cả các khách hàng bảo hiểm cần biết và nhớ.
OLHI là tổ chức cung cấp dịch vụ miễn phí, độc lập và công bằng cho người dân Canada trong việc giải quyết các tranh chấp giữa khách hàng và công ty bảo hiểm. Nếu có bất cứ vấn đề gì không hài lòng và phát sinh tranh chấp với phía công ty bảo hiểm, tổ chức đầu tiên bạn nên tiếp cận là tổ chức này.
Ngoài ra, còn một số tổ chức khác liên quan được tóm tắt ngắn gọn như sau:
- Tổ chức bảo vệ Thông tin cá nhân – Office of the Privacy Commissioner of Canada: cung cấp lời khuyên và các thông tin về luật cho mọi cá nhân với mục đích bảo vệ thông tin cá nhân.
- Trung tâm phân trích các báo cáo và giao dịch tài chính – Financial Transactions and Reports Analysis Centre of Canada (FINTRAC): nhiệm vụ chính của tổ chức này là chống rửa tiền và chống khủng bố thông qua các giao dịch tài chính tại Canada.
- Assuris: là tổ chức bảo vệ cho khách hàng mua bảo hiểm (policyholder), bảo đảm thực hiện các quyền lợi (benefits) trong các sản phẩm do công ty bảo hiểm nhân thọ ở Canada phát hành. Ví dụ: nếu một công ty bảo hiểm ở Canada phá sản, Assuris sẽ dàn xếp một công ty khác mua lại công ty phá sản hoặc đứng ra chi trả benefits cho các khách hàng này khi họ đến thời hạn bồi thường nếu chưa có công ty mua lại.
Mình xin tạm dừng bài viết tại đây vì bài đã dài. Ở phần 2 tiếp theo, mình sẽ viết về Tổng quan các tổ chức cung cấp dịch vụ bảo hiểm nhân thọ & sức khỏe tại Canada.
Sarah Do
Licensed Travel, Health & Life Insurance Advisor.