Cung cách chấm điểm
A/ Bậc tiểu học
…
…
Elementary School kéo dài từ mẫu giáo (4 tuổi) cho đến lớp 8. Trọng tâm giáo dục của giai đoạn này là sự vun đắp, phát triển nhân cách trẻ thơ chứ không phải là truyền những đạt kiến thức khoa học phức tạp. Nhà trường chú trọng việc đào luyện những kỹ năng như sau cho trẻ em:
…
1- Responsibility | Tinh thần trách nhiệm
2- Organization | Óc tổ chức
3- Independent Work | Tính độc lập
4- Collaboration | Tính hợp tác
5- Initiative | Tính phát huy sáng kiến
6- Self-regulation | Tính tự giác
…
…
Sách giáo khoa, giáo học pháp được xây dựng dựa trên những chuẩn mực nền tảng này. Thầy cô dựa vào đó để đánh giá năng lực học sinh. Các sở giáo sử dụng những ký hiệu để đánh dấu quá trình phát triển của trẻ em trong từng kỹ năng trên như sau:
…
– Excellent (E): xuất sắc
– Good (G): tốt
– Satisfactory (S): đạt yêu cầu
Improvement (N): cần phấn đấu thêm
…
…
Thầy cô hạn chế tối đa việc cho điểm thấp hoặc đánh rớt học sinh. Trong học bạ, em nào giỏi sẽ được khen. Còn các em yếu thì thầy cô chỉ viết cần phát huy chỗ này, khắc phục chỗ nọ vậy thôi. Em nào làm bài bao nhiêu điểm thì tự biết. Cô giáo không đọc điểm trước lớp và học sinh cũng không xem điểm, ganh điểm của nhau. Trong lớp không xếp thứ hạng hạng, không có phong trào thi đua điểm số. Có đi học là có lên lớp.
…
…
Sau đây là những môn dạy ở bậc tiểu học:
– Arts (vẽ & thủ công)
– French (tiếng Pháp)
– Health and Physical Education (thể dục & dinh dưỡng)
– Language (văn)
– Mathematics (toán)
– Music (nhạc)
– Science (khoa học)
Social Studies (xã hội)
…
…
Môn toán thường dễ hơn chương trình Việt Nam từ 1-2 năm. Những môn lý, hoá, sinh, dinh dưỡng, y tế được bao hàm trong môn khoa học (science). Chỉ khi lên cấp 3, đến lớp 11 mới tách ra dạy riêng. Các môn sử, địa, tâm lý, xã hội, công dân, kinh tế … thì gôm hết vào thành một môn social studies. Đây cũng chính là môn học tạo ra sự khác biệt dân trí giữa những nước tự do và Việt Nam. Nó là giải phân cách rõ rệt giữa trẻ em tự do và trẻ em bị dập khuôn bởi giáo dục cộng sản. Những gì mà người lớn bên Việt Nam không biết, không dám nhắc đến thì nó là kiến thức tối thiểu của con nít tiểu học ở nước tự do. Các khái niệm về cấu trúc chính quyền, mô hình dân chủ, các nguyên tắc tự do, bình đẳng, nhân quyền … được dạy rất nhiều ở bậc tiểu học và trung học. Chúng được lồng ghép, lập đi lập lại qua các môn social studies, history, English để tạo thành nền tảng dân trí. Học sinh được nhà trường giáo dục, khích lệ việc tìm tòi, thảo luận, diễn thuyết trước lớp, phát biểu chính kiến, nhận định của mình về chính phủ, các vấn đề xã hội trong quá khứ và hiện tại.
…
…
Thời gian tiểu học rất dễ. Học sinh được dẫn đi dã ngoạn, chơi thể thao, được khuyến khích phát triển nhận thức xã hội và khả năng giao tiếp. Nhà trường tìm đủ mọi cách để khích lệ khen thưởng. Thầy cô không la mắt, trừng phạt. Các học sinh không học thêm, học bù. Nếu cha mẹ nào kỹ, muốn dạy thêm thì mua các quyển sách giáo khoa về tự dạy là đủ.
…
…
Từ mẫu giáo đến lớp 8, điểm số không thành vấn đề vì trọng tâm của giáo dục tiểu học là phát triển nhân cách, xây đắp nền tảng dân trí. Mỗi em bé được vun đắp, dạy dỗ để tự hình thành và phát triển cái tôi, cái chất riêng tư của nó thay vì bị định hình tư tưởng, dập khuôn trở thành sản phẩm chế độ như kiểu giáo dục cộng sản. Những gì mà người Việt bị hù dọa đến trở nên khiếp nhược, sợ hãi, gọi là “chính trị” thì đó là dân trí, là nền tảng đạo đức xã hội trong nước tự do. Không cần đi đâu xa, các cha mẹ nào ở Việt Nam, có con cái theo học trong các trường quốc tế sẽ nhận thấy điều này. Dù rằng không được tự do cởi mở như bên ngoài nước Việt Nam, nhưng trẻ em ở đây không bị dập khuôn tư tưởng. Chúng nó có suy nghĩ rất khác so với các trẻ em được dạy trong môi trường giáo dục xã hội chủ nghĩa. Thay vì tập tính bầy đàn, những học sinh giỏi tự do phát triển những phẩm giá riêng, suy nghĩ riêng. Vì thế khi du học dễ hòa nhập với môi trường giáo dục tự do vì đã quen với nếp sống này.
…
…
Dưới đây là series “Smart”, những quyển sách giáo khoa được viết dựa theo chương trình giáo dục phổ thông dạy trong trường Canada, từ lớp 1 đến 12. Những quyển sách này cha mẹ thường mua về để dạy con ở nhà. Loạt sách này trình bày đơn giản, dễ hiểu. Một quyển giá dưới 20$. Những phụ huynh nào muốn con học giỏi thì có thể mua về dạy trước 1 học kỳ. Các em bé thông minh ngoan ngoãn, học xong thì chắc chắn là sẽ có kết quả tốt trong trường.
…
…
…
…
Bài này được viết dựa theo tài liệu của sở giáo dục Toronto. Trong bài viết lần sau tôi sẽ nói về cung cách chấm điểm high school và ý nghĩa của các khung điểm.
Bao Nguyen
Dec 12, 2024.
